To chyba najtrudniejszy aspekt całej kwarantanny. Myślę o tym często gdy słyszę jak łatwo się ocenia np. młodzież, która często chodzi teraz po mieście. Zastanawiam się wtedy ile z tych osób pochodzi z domów, gdzie jedynym ratunkiem jest czasowa chociaż ucieczka. W domach gdzie nie możemy mówić o poczuciu bezpieczeństwa świat zewnętrzny i walka z wirusem nie wydają się być aż tak ważne. W domach gdzie jest przemoc lub używki nie jest bezpiecznie zostawać i czasem jest to kwestia ratowania siebie. W tym przypadku chciałabym zwrócić uwagę na aspekt wspólnotowości – nie bądźmy obojętni na los naszych sąsiadów. Jeśli coś nas niepokoi wezwijmy pomoc. Często osoby będące w tych domach mają zbyt wiele do stracenia żeby zadzwonić po pomoc a potem okaże się, że interwencja będzie kolejnym powodem do przemocy. Nie chciałabym przez to powiedzieć, że nic nie można zmienić. Wręcz przeciwnie – jestem zwolenniczką dawania do zrozumienia, że to sprawcy powinni się obawiać o konsekwencje swoich czynów. Żeby to było możliwe istotne są dwa czynniki – po pierwsze wspólnotowość a więc nieodwracanie głowy na krzywdę innych, dopytywanie czy wszystko jest w porządku a jeśli nie mamy pewności to wezwanie pomocy. Lepiej wykonać jeden telefon za dużo niż za mało. Warto zapytać czy wszystko jest w porządku jeśli widzimy spacerującą nastolatkę z sąsiedztwa.
Drugim aspektem jest informowanie o możliwościach zadbania o poczucie bezpieczeństwa a więc możliwości uzyskania pomocy nie tylko instytucjonalnej ale także wsparcia psychologicznego poprzez różnorodne telefony zaufania. Numer telefonu który każde dziecko i młodzież powinna znać prócz telefonów alarmowych to numer 116 111 – bezpłatny telefon zaufania dla dzieci i młodzieży.
Jeśli już jesteś osobom mieszkającą w domu gdzie nie ma za dużo poczucia bezpieczeństwa to musisz pamiętać o tym, że na wiele aspektów masz wpływ. Zadbaj o to, żeby zawsze mieć możliwość dostępu do telefonu by wezwać pomoc, przydatne może się okazać umiejętność zajmowania samym sobą a więc odpowiedź na pytanie „czego potrzebuję” – jeśli potrzebujesz odciąć się czytając, słuchając muzyki lub rozmawiając z kimś bliskim to rób to. Jeśli potrzebujesz pisać pamiętnik, zamykać się całe dnie w swoim pokoju to rób to. Jeśli potrzebujesz grać, graj. Tutaj najważniejszym kryterium musi być poczucie bezpieczeństwa.
Bardzo ważnym aspektem jest także sprawczość – co jest tym , co się dobrze sprawdza w trudnych sytuacjach? Czego można robić więcej? W momentach gdy jest więcej poczucia bezpieczeństwa to co wtedy robisz inaczej? To ciekawe w jaki sposób uruchamiałeś w sobie to co działało? Co wtedy robiłeś, myślałeś itd.?
- Pamiętaj, że najważniejsze jest poczucie bezpieczeństwa – zadbaj o to by mieć dostęp do telefonu
- Opowiedz o tym co się dzieje komuś bliskiemu, ustalcie plan działania w razie kryzysowej sytuacji
- Pamiętaj, że nie jesteś sam/sama – istnieją odpowiednie instytucje, które mogą Ci pomóc
- Jeśli potrzebujesz z kimś porozmawiać to są telefony zaufania, które pomogą Ci w kryzysie
- Obserwuj zachowania osoby agresywnej, sprawdzaj czy przemoc się nasila, zbieraj dowody na to co się dzieje
- Naucz dzieci podstawowych zasad – gdzie i kiedy mają zadzwonić, upewnij się, że znają podstawowe numery alarmowe oraz adres waszego zamieszkania.
- Rozmawiaj z dziećmi o ich uczuciach, powtarzaj, że nie jest to ich wina
- Pamiętaj, że nikt nie ma prawa stosować wobec Ciebie przemocy, Kłótnia jest przemocą jeśli zaczynasz obawiać się o swoje bezpieczeństwo.
- Zadbaj o procedury – stałe miejsce trzymania telefonu, dokumentów, niezbędnych do ucieczki rzeczy
- Pamiętaj, że przemoc ma różne oblicza. Nikt nie ma prawa zmuszać cię do seksu, zabierać twoje pieniądze, upokarzać, zastraszać, wmawiać chorobę psychiczną. Przemoc to nie tylko bicie.
- Pamiętaj, że sprawca chce żebyś czuł się samotnie. Będzie mówił, że nikt ci nie uwierzy, że jesteś sam, że to normalne albo że to kara. Robi to po to, żeby siebie chronić. Jeśli ktoś przyjdzie z zewnątrz wtedy to on będzie się bał a do tego nie chce dopuścić. Właśnie dlatego zrobi wszystko, żebyś wierzył, że to twoja wina i że nie ma nikogo, kto może ci pomóc. Pamiętaj, że to nieprawda – sprawca jest silny dopóki jesteście sami.
Strony na których możesz znaleźć więcej informacji odnośnie postępowania jeśli doświadczasz przemocy, lub podejrzewasz, że ktoś z twojego otoczenia może jej doświadczać:
- Centrum Praw Kobiet
- Telefon dla kobiet doświadczających przemocy Feminoteka
- Ogólnopolskie pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie Niebieska Linia
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116111
- Plan Awaryjny – Instrukcja postępowania w przypadku przemocy
Pamiętaj, że przemoc dotyczy osób w każdym wieku oraz każdej płci. Powinniśmy być uważni na to, że także mężczyźni doświadczają przemocy i wcale nie jest to rzadkie. Oni zwykle nie poproszą o pomoc ze względu na wstyd.